Α ϊ τ ή: Ένα μικρό κράτος αναγνωρίζει πρώτο την ανεξαρτησία της Ελλάδας

Γράφει ο Γιώργος Ζωγραφάκης

Στις αρχές Ιανουαρίου 1822, πριν ακόμη κλείσει χρόνος από το ξεκίνημα της επανάστασης του ’21, ένα μικρό, φτωχό κράτος της κεντρικής νησιωτικής Αμερικής, η Αϊτή, με απαντητική επιστολή του προέδρου της Μπόγιερ προς την Ελληνική Επιτροπή των Παρισίων, την οποία είχε λάβει από τον Αύγουστο, αναγνωρίζει απερίφραστα την ελληνική ανεξαρτησία. Είχε προηγηθεί επιστολή της Επιτροπής (Αδ. Κοραή κ.λ.) προς το, από το 1804, ανεξάρτητο νησιωτικό κρατίδιο Αφροαμερικανών, που είχε...

προκύψει από την επανάσταση των κατοίκων του εναντίον των Γάλλων αποικιοκρατών – το πρώτο κράτος που προέκυψε από την επανάσταση δούλων κατά λευκών αφεντάδων τους. Το κράτος αυτό, και σήμερα, καταλαμβάνει το δυτικό μισό του νησιού Ισπανιόλα (όνομα που  είχε δώσει στο νησί ο Χρ. Κολόμβος από το 1492), κατακτήθηκε τότε από Ισπανούς, ήρθαν αργότερα οι Γάλλοι, οι εντόπιοι κάτοικοι σιγά σιγά εξαφανίστηκαν, και οι λευκοί κυρίαρχοι έκαναν μαζική εισαγωγή μαύρων δούλων από την Αφρική, οι οποίοι τελικά επαναστάτησαν πολύ αργότερα (αρχές 1800) και πέτυχαν και διακήρυξαν την ανεξαρτησία του κράτους τους, ενώ στη συνέχεια, πρώτοι αυτοί, κατάργησαν επίσημα τη δουλεία! Σήμερα το πάντα φτωχό αυτό κρατίδιο (σε έκταση κάτω από 28.000 τ.χ.), έχει πληθυσμό ίσο με την Ελλάδα.

  Αργότερα, λοιπόν, στην επιστολή του Κοραή στον τότε πρόεδρο Ζαν Πιέρ Μπόγερ, εκείνος, απάντησε:

                         Η επιστολή αναγνώρισης

     Προς Επιτροπή… εις Παρίσια

  Πριν ή δεχθώμεν την επιστολήν υμών, τη 20ή παρελθόνος Αυγούστου, έφθασεν ενταύθα η είδησις της επαναστάσεως των συμπολιτών υμών κατά του δεσποτισμού, του επί τρεις περίπου διαρκέσαντας αιώνας. Μετά μεγάλου ενθουσιασμού εμάθομεν ότι η Ελλάς αναγκασθείσα, εδράξατο των όπλων, ίνα κτήσηται της ελευθερίας αυτής και την θέσιν, ην μεταξύ των εθνών του κόσμου κατείχε.

  Μία τόσον ωραία και τόσον νόμιμος υπόθεσις και προ πάντων αι συνοδεύσασαι ταύτην  πρώται επιτυχίαι, ουκ εισίν αδιάφοροι τοις Χαϊτίοις*, οίτινες, ως οι Έλληνες, επί πολύν καιρόν έκλινον τον αυχένα υπό ζυγόν επονείδιστον και, δια των αλύσεων αυτών, συνέτριψαν την κεφαλήν της τυραννίας.

  Ευχηθέντες προς τον ουρανόν, όπως υπερασπιστεί τους απογόνους του Λεωνίδου, εσκέφθημεν ίνα συντρέξωμεν τας γενναίας δυνάμεις τούτων, εί μη δια στρατευμάτων και πολεμοφοδίων, τουλάχιστον δια χρημάτων, ως χρησίμων εσομένων δια προμήθειαν όπλων, ων έχετε ανάγκην (στη συνέχεια αναφέρεται σε πολεμικά και οικονομικά προβλήματα που έχει ακόμη το κράτος του και συνεχίζει). Το κράτος της Δημοκρατίας, ης προεδρεύω, υπάρχει εν μεγίστη ενδεία και προκαλεί δικαίως μεγάλην του ταμείου ημών δαπάνην. Εάν δ’ επέλθωσιν κατάλληλοι, ως επιθυμούμεν, αι περιστάσεις, τότε βοηθήσωμεν προς τιμήν υμών τοις τέκνοις της Ελλάδος, όσον δυνηθώμεν.

                  Τη 15η Ιανουαρίου 1822 –και 19η της Ανεξαρτησίας*

                                                            Μπόγερ

…………………………………………………………………………………………………………………….

*Χαΐτιον: το όνομα της Αϊτής  

*!9η της Ανεξαρτησίας: 19 χρόνια από το 1804 – η Ανεξαρτησία τους

                           Η συνέχεια   

  Στην επιστολή του αυτή ο πρόεδρος της Αϊτής αναφέρει ότι αδυνατεί προς το παρόν η «εν μεγίστη ενδεία» ευρισκόμενη χώρα του  να βοηθήσει πρακτικά, στη συνέχεια όμως στέλνει ένα πλοίο της με 45 τόνους(!) καφέ (ο οποίος, και σήμερα, είναι το κύριο εξαγωγικό της προϊόν) και 100 εθελοντές(!), για να φτάσουν στην αγωνιζόμενη Ελλάδα ως βοήθεια. Όμως, η συγκινητική αυτή βοήθεια δεν έφτασε ποτέ στην Ελλάδα, έφτασε όμως ως στη Μεσόγειο. Τα αίτια της εξαφάνισης αυτού του πλοίου δεν ξεκαθαρίστηκαν ποτέ. Μια άποψη είναι ότι το πλοίο βούλιαξε από θαλασσοταραχή. Άλλη, ότι κυριεύτηκε από πειρατές, που αφθονούσαν τότε στη Μεσόγειο. Και άλλη, ότι γαλλικά πολεμικά, όταν το είδαν με τη σημαία της Αϊτής –με την οποία, βέβαια, δεν είχαν χωρίσει αγαπημένοι – το βούλιαξαν. Μη με ρωτήσετε ποιο ενδεχόμενο αποκλείω…