"ΟΥΔΕΙΣ ΠΛΕΟΝ ΑΧΑΡΙΣΤΟΣ ΤΟΥ ΕΥΕΡΓΕΤΗΘΕΝΤΟΣ "

powered by Agones.gr - livescore

Παρασκευή 1 Δεκεμβρίου 2023

1 Δεκεμβρίου 1913: Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα

Γράφει ο Γιώργος Ζωγραφάκης


Συμπληρώνονται σήμερα, 1 Δεκεμβρίου 2023, 110 χρόνια από την ημέρα της επίσημης ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα, που έγινε την 1η Δεκεμβρίου 1913. Ήταν η ημέρα που, στο φρούριο Φιρκά των Χανίων, ενώπιον του τότε βασιλιά Κωνσταντίνου και του πρωθυπουργού Ελ. Βενιζέλου, δυο γέροντες αγωνιστές των αγώνων της Κρήτης για ελευθερία, ύψωσαν την...

ελληνική σημαία και η μητέρα Ελλάδα δέχθηκε στην αγκαλιά της τη μονάκριβη κόρη της, την Κρήτη!

  Είχαν προηγηθεί αγώνες επί αγώνων και αίμα πολύ, και καταστροφές και δηώσεις, που σκέπασαν πολλές φορές το πολύπαθο νησί, ειδικά από τότε που, το 1828 που συστάθηκε το πρώτο ελληνικό ελεύθερο κρατίδιο, η Κρήτη δεν συμπεριλήφθηκε στους κόλπους του. Ακολούθησε μάλιστα η 10χρονη αιγυπτιοκρατία, και στη συνέχεια συνεχείς επαναστάσεις των Κρητών, με μόνιμο και ανυποχώρητο αίτημα την «Ένωση» της Κρήτης με την Ελλάδα, ώσπου, το 1896, ξέσπασε η τελευταία επανάσταση, η οποία αναμενόταν πως θα στηριχθεί από τον ελληνοτουρκικό πόλεμο του 1897, ο οποίος όμως, παρ’ ελπίδα, απέβη καταστροφικός για τα ελληνικά όπλα.

  Και ενώ η αδύναμη Ελλάδα διαχειριζόταν τις συνέπειες του άτυχου αυτού πολέμου, οι λεγόμενες Μεγάλες Δυνάμεις (Αγγλία, Γαλλία, Ιταλία, Ρωσία), χωρίς τη θέληση των οποίων δε γινόταν τίποτα στην Ευρώπη (είχαν παίξει ήδη σημαντικό ρόλο για τη δημιουργία του πρώτου ελληνικού κρατιδίου: Ναυμαχία του Ναβαρίνου 1828), αποφάσισαν να δοθεί αυτονομία στην Κρήτη, παρά το διαχρονικό αίτημα της για ένωση, και παρά τη λυσσώδη προσπάθεια της Τουρκίας να κρατήσει με κάθε τρόπο το πολύτιμο νησί. Την αυτονομία   δέχτηκαν τελικά οι Κρήτες, θεωρώντας την «αρραβώνα» για την ένωση, από τη στιγμή μάλιστα που, Αρμοστής των Δυνάμεων επιλέχτηκε ο δευτερότοκος γιος του Έλληνα βασιλιά, Γεώργιος Β΄, τον οποίο οι Κρήτες υποδέχθηκαν με τραγούδια και πολυήμερους εορτασμούς.

  Η αυτονομία κράτησε από το 1896 ως το 1913. Όμως, τις αρχικές χαρές  διαδέχθηκε η απογοήτευση, κυρίως για το τρόπο διακυβέρνησης του Αρμοστή πρίγκιπα  Γεωργίου, και εντάθηκαν  από τη στιγμή που απέλυσε τον επί της Δικαιοσύνης Σύμβουλο (υπουργό) Ελ. Βενιζέλο (1901). Έτσι ακολούθησε το, όπως αποκαλέστηκε Κίνημα του Θερίσου, ένοπλη επανάσταση(Φεβρουάριος 1905) και ο Γεώργιος υποχρεώθηκε να παραιτηθεί και να αναχωρήσει, από τη στιγμή μάλιστα που δεν τον υπάκουσε ο «στρατός» του να κινηθεί κατά των επαναστατών.  Τη θέση του πήρε ο Αλ. Ζαϊμης (1906). 

  Τα επόμενα χρόνια έγιναν κοσμογονικές αλλαγές στην Ελλάδα –επανάσταση 1909, κλήση Βενιζέλου στην Αθήνα, πρωθυπουργία του, Βαλκανικοί πόλεμοι κλπ. Στο διάστημα αυτό – πριν από την έναρξη των Βαλκανικών πολέμων- η κρητική Βουλή έστελνε τους βουλευτές της στην Αθήνα, τους οποίους όμως ο Βενιζέλος δεν δεχόταν στην Ελληνική Βουλή, για να μην προκύψει άκαιρος ελληνοτουρκικός πόλεμος. Όμως, μετά τη λήξη των Β. πολέμων (Ιούλιος 1913) στις συνθήκες που ακολούθησαν περιελήφθη επιτέλους και η επίσημη ένωση της Κρήτης με τη μητέρα Ελλάδα , πράγμα που έγινε τελικά την 1η Δεκέμβρη 1913, ενώπιον του βασιλιά Κωνσταντίνου (ο πατέρας του Γεώργιος είχε δολοφονηθεί στη Θεσσαλονίκη το Μάρτιο του 1913) και του Βενιζέλου. Μάλιστα, επειδή δε συμφωνούσαν ποιος από τους δυο θα ανέβαζε τη σημαία, αποφάσισαν να βάλουν δυο γέροντες, παλιούς αγωνιστές, να υψώσουν τη σημαία, και οι ίδιοι παρίσταντο για την επισημότητα του ιστορικού γεγονότος.

  Έτσι λοιπόν, την 1η Δεκεμβρίου 1913, 110 χρόνια από σήμερα, η πολύπαθη και ηρωική Κρήτη, μετά από 244 χρόνια βαριάς τουρκικής κατοχής (από το 1669) ενώθηκε με τη μάνα της, ως ένα από τα πολύτιμα μέλη του κορμού της! 


Σχετικά με το θέμα και στο βιβλίο μου "ΚΡΗΤΙΚΟ ΚΑΙ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΖΗΤΗΜΑ", σελ. 152-153.

Δεν υπάρχουν σχόλια: