Μεγάλη Παρασκευή: Η κορύφωση του Θείου Δράματος

Η Μεγάλη Παρασκευή, είναι ημέρα απόλυτης αργίας και νηστείας. Σχεδόν ολόκληρη η μέρα, αφιερώνεται στην Αποκαθήλωση του Εσταυρωμένου και στην Ακολουθία του Επιταφίου. 

Ο λαός ζει με κατάνυξη το θείο δράμα.

 Κατά το μεσημέρι, γίνεται η Αποκαθήλωση και εκτίθεται σε προσκύνημα η χρυσοΰφαντη παράσταση του νεκρού Ιησού, πάνω σε φορητό στολισμένο "κουβούκλιο", τον "Επιτάφιο". 
Σε πολλές περιοχές το στολισμό του Επιταφίου τον κάνουν τα κορίτσια της ενορίας, με άνθη της ...
άνοιξης: βιολέτες, μενεξέδες, τριαντάφυλλα, γαρύφαλα, πασχαλιές και ζουμπούλια. Όλα τα λουλούδια πλέκονται σε στεφάνια και γιρλάντες και ο Επιτάφιος γίνεται όλος μια κορόνα από άνθη.

Σε πολλούς τόπους, τα κορίτσια ενώ στολίζουν τον Επιτάφιο, ψάλλουν το μοιρολόγι της Παναγίας, μεγάλο θρησκευτικό τραγούδι που ιστορεί τη σταύρωση του Ιησού και εκφράζει τον πόνο της Αγίας του Μητέρας. 

Σήμερα μαύρος ουρανός...

 Σήμερα μαύρος ουρανός. Σήμερα μαύρη μέρα
Σήμερα όλοι θλίβονται και τα βουνά λυπούνται
Σήμερα βάλανε βολή οι άνομοι Εβραίοι
οι άνομοι και τα σκυλιά οι τρεις καταραμένοι.
Για να σταυρώσουν τον Χριστό των πάντων Βασιλέα.
Σαν κλέφτη τον επιάσανε σαν τον φονιά τον πάνε
και στου Πιλάτου τας αυλάς εκεί τον τυρρανάνε.
Χαλκιά χαλκιά φτιάξε καρφιά φτιάξε τρία πιρούνια
και κείνος ο παράνομος βαράει και φτιάχνει πέντε
Συ Φαραέ που τα ‘κανες πρέπει να μας διατάξεις.
Τα δυο βάλτε στα χέρια του και τ’ άλλα δυο στα πόδια
το πέμπτο το φαρμακερό βάλτε το στην καρδιά του
να τρέξει αίμα και νερό να λιγωθεί η καρδιά του.
Κι η Παναγιά σαν τα’ άκουσε πέφτει λιποθυμάει
Σταμνιά νερό της ρίξανε τρία κανάτια μόσχο
και τρία μυροδόσταμνα για να ‘ρθει ο λογισμός της.
Κι όταν της ήρθε ο λογισμός κι όταν της ήρθε ο νους της
ζητεί μαχαίρι να σφαγεί γκρεμό να πέσει κάτω.
Η Μάρθα κι η Μαγδαληνή και του Λαζάρου η μάνα
και του Ιακώβ η αδερφή κι οι τέσσερις αντάμα
επήραν το στρατί στρατί στρατί το μονοπάτι
το μονοπάτι που έβγαζε  μες του ληστού τις πόρτες
βρίσκουν τις πόρτες σφαλιστές και τα κλειδιά παρμένα.
Ανοίξτε πόρτες σφαλιστές και πόρτες του Πιλάτου
Κι οι πόρτες απ’ το φόβο τους άνοιξαν μοναχές τους.
Τηράν δεξιά , τηράν ζερβά κανέναν δεν γνωρίζουν
τηράν και δεξιότερα και βλέπουν τον Αϊ Γιάννη
Άγιε μου Γιάννη Πρόδρομε και Βαφτιστή του Υιού μας
μην είδες τον Υιόκα μου και σύ τον Δάσκαλό σου?
Βλέπεις εκείνον τον γυμνό τον παραπονεμένο
όπου φορεί στην κεφαλή αγκάθινο στεφάνι
Όπου φορεί πουκάμισο στο αίμα βουτηγμένο
Εκείνος είναι ο Υιόκας σου και ‘με ο Δάσκαλός μου.
Κι η Παναγιά πλησίασε  γλυκά τον ερωτά
Για δεν μιλάς παιδάκι μου? 

δεν μου μιλάς παιδί μου?
Τι να σου πώ μανούλα μου που διάφορα δεν έχω
μόνο το Μέγα Σάββατο κοντά στο μεσονύχτι
που θα λαλήσει ο πετεινός σημάνουν οι καμπάνες
σημάνει η γή κι ο ουρανός κοντά του θε να πάω.

Όποιος τ’ ακούσει σώζεται κι όποιος το λέει αγιάζει
κι όποιος το καλοαφουγκραστεί Παράδεισο θα λάβει
Παράδεισο και Λίβανο από τον Άγιο Τάφο.

Και αμέσως αρχίζει η συρροή του κόσμου και το προσκύνημα του Επιταφίου. Τα παιδιά, περνούν κάτω από τον Επιτάφιο, "για να τους πιάσει η χάρη "όπως λένε. 

Όπως στα κεριά της Μεγάλης Πέμπτης, έτσι και στα λουλούδια του Επιταφίου, (Χριστολούλουδα, Σταυρολούλουδα) αποδίδεται μεγάλη θαυματουργός Δύναμη. Σε πολλούς μάλιστα τόπους, η διανομή τους γίνεται από τον ίδιο τον ιερέα.

Όταν νυχτώσει αρχίζει η ακολουθία και η περιφορά του Επιταφίου. 
Στην ακολουθία ψάλλονται τα εγκώμια:"Ἡ ζωὴ ἐν τάφῳ, κατετέθης Χριστέ,...", "Ἄξιόν ἐστι, ..." και "Αἱ γενεαὶ πᾶσαι,...¨". 
Τέλος στην περιφορά του Επιταφίου σχηματίζεται πομπή, από τα Εξαπτέρυγα και το Σταυρό μπροστά , τον Επιτάφιο και τους ιερείς πιο πίσω. Στις πόλεις προηγούνται οι μουσικοί, παίζοντας πένθιμα εμβατήρια. Ο κόσμος που ακολουθεί κρατάει στα χέρια αναμμένες λαμπάδες. Κατά διαστήματα η πομπή σταματά σε πλατείες και σταυροδρόμια και εκεί οι ιερείς ψάλλουν δεήσεις.