Γράφει ο Γιάννης Αικατερινάρης
Ο εορτασμός του Αγίου Βαλεντίνου, που καθυστερημένα έφτασε από τη Δύση και στη χώρα μας, προβάλλεται από τα ΜΜΕ ως η μέρα των ερωτευμένων. Πιστεύω ωστόσο να μην εννοούν ότι τον υπόλοιπο χρόνο μπορεί να συμβαίνει στα ζευγάρια οτιδήποτε άλλο!
Η ίδια μέρα, σκέφτομαι, ότι θα μπορούσε να είναι η επέτειος κάποιων γεγονότων στη χώρα μας ή αλλού, που να μας συνδέουν περισσότερο συναισθηματικά με ορισμένες φάσεις της ζωής μας. Ξαφνικά μέσα σ’ αυτούς τους προβληματισμούς μου, έπεσα σε μια είδηση -υπενθύμιση σωστότερα- από ένα μέσο κοινωνικής δικτύωσης. Έγραφε ότι σαν σήμερα, 14 Φεβρουαρίου του 1884, είχε... γεννηθεί ο μεγάλος μας ποιητής Κώστας Βάρναλης.
Σε συνδυασμό λοιπόν με τα «περί ερωτικών της ημέρας» μου ήρθαν μνήμες που σχετίζονται με αυτά, μέσα από τα ποιήματα, τα τραγούδια και τα γεγονότα. Σκέφτηκα ότι ένα από τους αντιπροσωπευτικότερους ποιητές αυτών θα μπορούσε να είναι ο Κώστας Βάρναλης.
Κι εδώ δεν θα αναφερθώ στη μεγάλη συμβολή του στα ελληνικά γράμματα, ούτε στους αγώνες του για την γλώσσα («Γλωσσικό Ζήτημα») και την Δημοκρατία. Οι περισσότεροι γνωρίζουμε κατά πόσο και πως «ανταμείφθηκε» από το ελληνικό κράτος γι’ αυτή του την προσφορά… Θα θυμηθώ τούτη την φορά την ποιητική συνεισφορά του στους δικού μας έρωτες, τους έρωτες της νιότης. Πόσες φορές κι αν δεν τραγουδήσαμε, ολόκληρες δεκαετίες, την «μπαλάντα του Αντρίκου», που έγραψε ο ίδιος και μελοποίησε ο Μίκης Θεοδωράκης. Στίχοι όπως οι παρακάτω, τραγουδημένοι από τον μέγιστο Γρηγόρη Μπιθικώτση, ξανάρχονται συχνά στη μνήμη μας:
Η Κατερίνα, η Ζωή,
τ’ Αντιγονάκι, η Ζηνοβία,
Ω, τι χαρούμενη ζωή!
χτυπάς, φτωχή, καρδιά με βία…
Τον τελευταίο στίχο «χτυπάς, φτωχή, καρδιά με βία», το επαναλαμβάναμε ξανά και ξανά, με έμφαση και αφιερώσεις με νόημα…
Εδώ δεν αντέχω και θα αναφερθώ σε ένα αξιομνημόνευτο γεγονός που ο ίδιος έζησα, με πρωταγωνιστή τον Βάρναλη. Σημειώνω ότι ο μεγάλος ποιητής μας πάντα θαύμαζε και πίστευε τις γυναίκες, για την αξιοσύνη, την αγωνιστικότητα, …αλλά και την ομορφιά τους!
Γύρω στα 1962-1963 ο "Σύνδεσμος Νέων για την Ειρήνη και τον αφοπλισμό Bertrand Russell", το εντευκτήριο του οποίου βρίσκονταν σε ημιυπόγειο πολυκατοικίας επί της οδού Αλ. Σβώλου (μεταξύ Εθν. Αμύνης και Αγγελάκη – όπου σήμερα υπάρχει ένα παλαιοβιβλιοπωλείο) είχε καλέσει τον Βάρναλη για να πάρει μέρος σε μια ποιητική βραδιά, αφιερωμένη στην Ειρήνη. Η σχετική εκδήλωση έγινε στο δημοτικό θέατρο του πάρκου της ΧΑΝΘ στη Θεσσαλονίκη, από την σκηνή του οποίου μίλησε ο ποιητής.
Ήταν μεγάλος σε ηλικία -περίπου στα χρόνια μου-, αλλά το μάτι του παρέμενε σπινθηροβόλο και η ψυχή ζωντανή σαν νέου ανθρώπου. Καθώς βρισκόμουν στη σκηνή, ως μέλος της επιτροπής οργάνωσης της εκδήλωσης, τον θαύμαζα όπως πάντα και είχα πάνω του στραμμένη την προσοχή μου. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τον τρόπο που κοίταζε, λίγο πριν αρχίσει να μιλάει ...τις νεαρές κοπέλες που βρίσκονταν κοντά του! Συνεπαρμένος από τα νιάτα εκφώνησε ένα λόγο με στεντόρεια φωνή και επιχειρήματα, όπως άρμοζε σ’ ένα αγωνιστή της διανόησης!
(Σημ. 1. Ελπίζω ότι για την κατάθεση αυτής της μαρτυρίας μου να μην "επικριθώ"... Θεωρώ άλλωστε ότι καθένας μας θα πρέπει να συμβάλλει όπως μπορεί στη σύνθεση της προσωπογραφίας όσων προσφέρανε στον τόπο κι ένας από αυτούς ήταν αναμφίβολα ο μεγάλος Βάρναλης. Είναι υποχρέωσή του να καταθέτει όσα γνωρίζει για να "φωτίσει" διακριτικά κι άλλες πτυχές της ζωής τους. Κι εδώ πέρα από την λογοτεχνική ή άλλη αξία του Βάρναλη, ήταν ένα πρόσθετο στοιχείο της συνολικής διαδρομής του, που ενδεχομένως και να μην έχει επισημανθεί!
Σημ. 2. Στη δεύτερη συνημμένη φωτογραφία από το αρχείο μου, διακρίνονται ανάμεσα στους άλλους: Στο κέντρο οι αείμνηστοι Ζώγια Χρονάκη, Γιάννης Στεφανίδης και Σταμάτης Μιχαηλίδης. Στα δεξιά αυτού ο Αντώνης Μιχαηλίδης και πίσω από την Ζώγια η Άρτεμις, σύζυγος μετέπειτα του Αλ. Περτσινίδη. Στα άκρα όρθιοι, αριστερά ο αείμνηστος αδελφός μου Νίκος και δεξιά ο ...υπογράφων.
Σημ. 3. Το κείμενο αυτό, πέρα από τους προαναφερθέντες του «Συνδέσμου», το αφιερώνω στις Γιαννιώτικες οικογένειες του αείμνηστου φίλου μου και συναδέλφου Αλέκου Τσώκου, καθώς και στον Σάββα και την Ευδοξία Νικολάτου, που στα πρώτα σκληρά χρόνια της δικτατορίας με περιέθαλψαν, όταν «υπηρετούσα» ως σκαπανέας στα Σ.Φ.Ι., δίπλα στη λίμνη. Εκεί κοντά ήταν το πατρικό του πρώτου, ενώ οι δεύτεροι νωρίτερα έκαναν την βαρκάδα της αγάπης τους…)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου